อาหารสมุนไพร

แกงส้มดอกแค

" แกงส้มดอกแค แก้ไข้หัวลม " มักจะเป็นคำพูดติดปากที่ได้ยินคุ้นหูกันมาตั้งแต่สมัยโบราณ ซึ่งจริง ๆ แล้วแกงส้มนั้นสามารถใช้ผักต่าง ๆ ได้หลากหลายชนิด เช่น แกงส้มผักกระเฉด แกงส้มผักบุ้ง แกงส้มถั่วฝักยาว เป็นต้น และแกงส้มยังมีคุณค่าด้านเป็นยาปรับสมดุลของร่างกายได้ตามหลักของการแพทย์แผนไทย

เครื่องปรุง

ปลาช่อน 1 ตัว (500 กรัม) น้ำพริกแกงส้ม 1 ถ้วย (100 กรัม) น้ำเปล่า 1-2 ถ้วย ดอกแค (พอประมาณ) 100 กรัม น้ำมะขามเปียก 3 ช้อนโต๊ะ (45 กรัม) น้ำตาล 1 ช้อนโต๊ะ (15 กรัม) มะนาว 2 ช้อนโต๊ะ (30 กรัม) น้ำปลา 3 ช้อนโต๊ะ (45 กรัม) กะปิ 1 ช้อนชา (8 กรัม)

วิธีทำ

1. นำปลาช่อนมาทำความสะอาดขอดเกล็ดตัดหัวออก และหั่นส่วนตัวเป็นชิ้น ๆ หนาประมาณ 1-11/2 นิ้ว      2. ใส่น้ำสะอาดในภาชนะ ปิดฝาให้สนิท ตั้งไฟจนเดือด ใส่ปลาช่อนลงต้มน้ำในหม้อ      3. เมื่อปลาสุกแล้วให้นำส่วนหัว 3 ชิ้นไปโขลกรวมกับน้ำพริกแกงละลายน้ำใส่หม้อ ตั้งไฟให้เดือด ใส่ดอกแคที่เตรียมไว้ ปรุงรสด้วยน้ำปลา น้ำมะขามเปียก น้ำมะนาว น้ำตาล ปิดฝาภาชนะให้สนิท ตั้งไฟต่ออีกประมาณ 5 นาที (ปรุงให้มีรสเปรี้ยว เค็ม หวาน) นำมารับประทานขณะร้อน ๆ

สรรพคุณทางยา

1. น้ำพริกแกงส้ม รสเผ็ดร้อน ช่วยขับลม ช่วยย่อยอาหาร      2. ดอกแค รสหวานออกขมเล็กน้อย แก้ไข้หัวลม      3. มะขามเปียก รสเปรี้ยว ขับเสมหะ แก้ท้องผูก แก้ไอ ลดความร้อนในร่างกาย      4. มะนาว เปลือกผลรสขมช่วยขับลม น้ำในลูกรสเปรี้ยว แก้เสมหะ แก้ไอ แก้เลือดออกตามไรฟัน ฟอกโลหิต

ประโยชน์ทางอาหาร

แกงส้มดอกแคแก้ไข้หัวลม มีประโยชน์และคุณค่ามากมาย เช่น รสเปรี้ยวของแกงส้มบำรุงธาตุน้ำ รสเผ็ดของน้ำแกงบำรุงธาตุลม ดอกแคมีก้านเกสร รสขม แก้ไข้ ซึ่งการที่จะมุ่งประโยชน์ในการปรับธาตุใดนั้นให้ปรุงรสเน้นไปตามธาตุนั้น

คุณค่าทางโภชนา

แกงส้มดอกแค 1 ชุด ให้พลังงานต่อร่างกาย 58 กิโลแคลอรี่ ประกอบด้วย                    - น้ำ 501.4 กรัม           - โปรตีน 111.9 กรัม           - ไขมัน  22 กรัม           - คาร์โบไฮเดรต 7.3 กรัม           - กาก 7.1 กรัม           - ใยอาหาร1.1 กรัม           - เถ้า 16.8 กรัม           - แคลเซียม 435.3 มิลลิกรัม           - ฟอสฟอรัส 1,634.7 มิลลิกรัม           - เหล็ก 49.2 มิลลิกรัม           - วิตามินเอ 1207.7 IU           - วิตามินบีหนึ่ง 0.58 มิลลิกรัม           - วิตามินบีสอง 1.37 มิลลิกรัม           - ไนอาซิน 17.16 มิลลิกรัม           - วิตามินซี 30.85 มิลลิกรัม